MOTORUN YAPISI

Yanma Odası Nasıl Çalışır?

Piston Ü.Ö.N. de iken üst tarafında kalan boşluğa yanma odası denir. Yanma olayı yanma odasında gerçekleşir. Yanma olayının sonucunda  yakıttaki  kimyasal enerji önce ısı enerjisine dönüştürülür. Ortaya çıkan ısı enerjisi piston biyel mekanizmasıyla da mekanik enerjiye çevrilir.  Motorlarda  genellikle yanma odası  silindir  kapaklarında bulunur. Bazı  motorlarda  ise yanma odasının bir kısmı piston üzerinde mevcuttur.  Motorlarda  iyi bir karışımın oluşmasında ve iyi bir yanmanın gerçekleşebilmesinde yanma odaları büyük bir rol oynar.

Piston Nasıl Çalışır?

Genellikle gri dökme demirden, yumuşak dökme çelikten, alüminyum alaşımından veya bazı  dizel   motorlarında  olduğu gibi, krom-nikel katkılı çeliklerden ve hadde demirinden yapılır. Gri dökme demirden yapılan pistonlar aşınmaya dayanıklı olmakla beraber, gri dökme demire az miktarda çelik katıldığı zaman, dökme yumuşak çelik elde edilir ki, dayanıklılığı, aşınmaya karşı direnci ve nisbeten hafifliği nedeniyle, piston yapımında tercih edilmektedir. Dökme demir ve çelik döküm pistonları daha çok traktör ve  yol  makinalarında kullanılan ağır  hizmet  tipi  motorlarda  tercih edilmektedir. 

AKTARMA ORGANLARI

Debriyaj Nasıl Çalışır?

Döner haldeki bir parçanın hareketini aynı eksen üzerinde bulunan diğer bir parçaya iletmek veya iletilmekte olan bu hareketi istendiği zaman durdurmak amacıyla kullanılan tertibata kavrama adı verilir. Konumuz olan ve  motorlu  taşıtlarda kullanılan kavramalar krank mili ekseninde olmak üzere  motorla  vites kutusu arasına bağlanmış olup,  motordan  vites kutusuna hareket iletimini sağlar ve istendiği zaman,  motor  çalışmasına devam ettiği halde, bu hareket iletimini durdurur. 

Krank Mili Nasıl Çalışır?

Krank mili en  basit  ifadeyle; pistonun doğrusal hareketini dairesel dönme hareketine çeviren bir  motor  elemanıdır. Krank mili malzemesi olarak çelik yada Sfero-dökme demir kullanılır. Krank mili eksiz yani kaynaksız olmak zorunda olduğundan tek parçadan üretilir. İlk etapta kaba şekilde dökümü yapılan çelik, dövme ve sertleştirme işlemlerinden sonra asıl şeklini alır. Ayrıca dövme işleminden sonra muylu yüzeyleri  özel  taşlama işlemlerine tabi tutularak parlatılırlar. Çünkü biyel mekanizmasının bağlandığı yer olduğundan sürtünmesiz düzgün bir yüzeyde hareket edebilmesi önemlidir. 

Egzantrik Mili Nasıl Çalışır?

Hareketini krank milinden alan  motorun   yardımcı  milidir. Dört zamanlı bir  motorda  krank mili iki tur yaptığında kam mili bir tur yapar. İki zamanlı  motorlarda  ise, bu birebir oranındadır. Egzantrik milinin amacı, sübapların açılma-kapanma zamanlarını ayarlamaktır.  Motor  devriyle orantılı çalışan bu mil,  motorun düzgün çalışması için çok ince ayar yapılarak  motor  üzerine konumlandırılmıştır. Kam milleri yüksek kaliteli karbon çeliklerinden genellikle döküm yöntemi ile imal edilir. Genellikle kaliteli çelik alaşımlarından presle dövülerek yada dökülerek tek parça olarak üretilirler. Mil üzerinde muylular, kamlar ve hareket verme dişlileri vardır. 

Diferansiyel Nasıl Çalışır?

Difransiyel her iki aks ile aynı zamanda çalışırken aksların  farklı  hızda dönmelerini sağlayarak virajlarda stabilite sağlar.  Otomobil  virajı alırken, dairesel  yol  izler ve bir yay çizer. İşte bu yayı çizerken dışta kalan tekerlekler çapı daha geniş bir daire yayı çizeceğinden yani daha fazla mesafe katedeceğinden içtekilerden daha  hızlı  dönmelidir. Aşağıdaki şekilde de göreceğiniz bu durumu sağlayan diferansiyeldir. Difransiyel her iki tekerleğin arasında yer alır ve yarım bir dişli şaft ile tekerlere bağlanır. 

FREN SİSTEMİ

Disk Fren Nasıl Çalışır?

Bir  otomobilin  hiç şüphesiz en önemli bölümlerinden biri fren sistemidir. Bir  araçta  fren sistemi ne kadar  güçlü  ve etkiliyse o  araç  da o kadar  güvenlidir  diyebiliriz. Günümüzün bütün  modern   araçlarında  disk frenler kullanılır. Fren pedalına bastığınızda sistemdeki hidrolik sıvının yerini değiştirmiş olursunuz, bu değişim  fren disklerine bir piston  yardımıyla  iletildiğinde  araç  disk üzerindeki sürtünme kuvvetinin etkisiyle yavaşlamaya başlar. Ne kadar fazla  güç  uygularsanız disk o kadar baskıya maruz kalır ve tekerleğin dönüş hızı yavaşlar. Disk frenler birçok  arabada  önde yer alır fakat günümüzde dört tekerlekte de bu tip frenler kullanılmaya başlanmıştır. Disk frenlerin asıl önemli olduğu yer ön taraftır. 

ABS Nasıl Çalışır?

ABS genel olarak, kaygan zeminlerde ani ve stabil bir şekilde durmayı sağlayan fren sistemi olarak tanımlanır. Kaygan bir zeminde acemi bir sürücü eğer  aracında  ABS sistemi varsa, ABS olmayan usta bir sürücüye göre çok daha  rahat  ve erken durabilir. Sistem  bilgisayar   kontrollü  çalıştığından sürücü sadece frene basılı tutar, gerisini sistem otomatik halleder. Bu sistemde tekerleklere bağlı sensörler  yardımıyla  tekerleğin kızaklamaya başladığı hissedilir ve hemen fren gücü kesilir. 

DİREKSİYON, SÜSPANSİYON VE TEKERLEKLER

Direksiyon Nasıl Çalışır?

Bir  otomobilde  bulunan en  basit  ve en temel parça olarak bilinen direksiyon aslında göründüğü kadar  basit  değildir. En temel direksiyon türünde bir mil üzerine bağlanmış direksiyon ona dik dişli düzeneğini çevirerek tekerleklerin dönüş hareketi sağlanır. Bu sistem “Dişli Çubuk-Dişli Çark Düzeneği” olarak adlandırılabilir. Dişli Çubuk-Dişli Çark Düzeneği: Bütün  otomobil , kamyonet, minibüs, jip tarzı  araçlarda  bu sistem kullanılır. Aynı sistem bir pompa ile hidrolik sıvı  yardımıyla  tahrikli olarak çalıştırıldığında “hidrolik direksiyon” olarak adlandırılır. Temelde prensip tamamen aynıdır. 

Süspansiyon Sistemi Nasıl Çalışır?

Bir  otomobilin  performansını düşündüğümüzde ilk olarak  aracın  beygir gücü, torku ve 0-100km hızlanma değerleri gözümüzün önüne gelir. Fakat sürücü  aracı   kontrol  edemedikten sonra istediği kadar  güçlü  olsun bir önemi kalmaz.  Otomobil  üreticileri artık 4 zamanlı  motorlar  konusunda usta oldular ve  aracın performansını arttırmak üzere süspansiyon sistemlerine yöneldiler.  Otomobildeki  süspansiyon sisteminin amacı, lastiklerle  yol  arasındaki sürtünmeyi maksimum yaparak,  sürüş  stabilitesini optimum seviyeye çıkartmak ve kusursuz dönüş yapılabilmesini  sağlamaktır . Bu  araç  içinde  seyahat  edenlerin  güvenliği ve  rahatı  için birincil dereceden önemlidir. 

Lastik Nasıl Çalışır?

Bir  otomobilin  yolla olan temasını sağlayan tek şey, lastiklerdir. Bu da lastik güvenirliliğini ve kalitesini en önemli konuma getirmektedir.
 

 Lastiğin Katmanları; 

Çelik Kordon: Lastiğin iç çevresini saranyüksek dayanımlı çelik kablodan imal edilmiş kısımdır. Lastiğin  jantın  üzerine  sağlam  oturmasını ve yanal kuvvetlere karşı formunu  korumasını  sağlar. 
Şambrel: Şambrel birkaç katmandan oluşur. Polyester kordon ile sarılmış plies adı verilen bu katmanlar şambrelin ve dolayısıyla lastiğin mukavemetinin bir ölçüsüdür. Birçok  otomobil  tekerleği iki şambrel plies’i içerir, fakat bazı uçak lastiklerinde 30′a varan sayılarda plies kullanılabilir. 

Tork Konverter Nasıl Çalışır?

Manuel yani düz vites kullanan  otomobillerde  vites değiştirirken debriyaj kavraması ile  motorun  boşa alınması gerekir. Otomatik vitesli  araçlarda  ise,  motor  ile bağlantıyı kesecek bir debriyaj kavraması bulunmadığından tork konverteri kullanılır. Türbin, stator, pompa ve şanzıman sıvısı(transmission fluid) kısımlarından oluşan tork konverteri, iki vantilatör pervanesine benzer dairesel kapaklar ve onların ortasında stator denilen küçük bir pervane ile konumlandırılmıştır. Dairesel kapaklar içerisine doldurulmuş şanzıman sıvısı hareket halinde iken şanzıman dişlilerine bağlı olan türbine çarpar. Bu sayede  güç şanzıman dişlilerine tork olarak iletilmiş olur